کودک و لکنت زبان
مقدمه
حدود یک درصد از جمعیت هر کشوری، دچار لکنت زبان هستند. اما باید توجه داشت که لکنت زبان عمدتا یک پدیده کودکانه است و در غالب موارد، لکنت زبان کودکانه موقت و گذرا است. لکنت مانع جریان طبیعی و روان صحبت انسان میشود. همچنین به جز لکنت، عوامل دیگری مثل ترس و هیجان میتوانند جریان صحبت روان و عادی فرد را مختل نماید.
لکنت زبان، دخترها و پسرها
بررسی آماری نشان میدهد که در مقابل هر سه یا چهار پسری که دچار لکنت هستند، فقط یک دختر لکنت دارد. علت آن این است که در دوران اولیه رشد، دخترها و پسرها یک تفاوت ذاتی در زمینه توانمندیها و مهارتهای زبان و گفتار از خود نشان میدهند. همچنین دوران اولیه رشد کودکان، عکس العمل خانواده و محیط اجتماعی نسبت به دخترها و پسرها متفاوت است، به همین دلیل علت این که شمار پسرهایی که لکنت دارند چند برابر دخترهاست، این است که ذاتا تواناییهای دخترها و پسرها در زبان و گفتار متفاوت بوده، واکنشهای محیطی نسبت به رفتار و تواناییهای پسرها به گونه ای متمایز از دخترهاست.
بهبودی از لکنت زبان
اضطراب و فشار عاطفی- روانی، همواره لکنت زبان کودک را تشدید میکند. به همین دلیل هدف بسیاری از توصیههای درمانی در لکنت زبان کودکانه، این است که تا آن جا که مقدور است تلاش کرد اضطراب و فشارهای عاطفی و روانی کودک را کاهش داد. موفقیت در انجام این کار مهم این است که بتوان منشاء و منبع اضطراب و فشار روانی کودک را باز شناخت، و متوجه آن بود. بررسیها نشان میدهد که در اکثر موارد، زمانی که اضطراب و فشار روانی کاهش مییابد و یا از بین میرود، بسیاری از کودکانی که لکنت دارند، به طور خارق العاده، توان کلامی خود را باز مییابند.
لکنت زبان همانند «آونگ» در نوسان است
تنوع و شدت لکنت زبان نسبت به موقعیتها و شرایط گوناگون نوسان دارد و دائما در تغییر است. بعضی وقتها کودک بدون کوچکترین مشکلی صحبت میکند. در بیشتر اوقاتی که کودک با خود صحبت میکند یا با حیوانات اهلی مثل جوجه، کبوتر و … حرف میزند و یا به هنگامی که آواز میخواند، صحبت او کاملا روان و عادی است. باید توجه داشت که ممکن است لکنت زبان کودک برای مدت نسبتا طولانی از بین رود و مجددا به طور خیلی جدی ظاهر شود. این حالت معمولا وقتی اتفاق میافتد که اضطراب و فشار روانی کودک افزایش مییابد. البته همیشه تشخیص دقیق منبع و یا منشاء اضطراب کودک به سادگی مقدور نیست.
توصیههای کمکی
۱. کمک کنید تا کودک شما راحت و روان صحبت کند
لکنت زبان کودک صرفا به دلیل رفتار یک شخص خاص یا موقعیت ویژه اتفاق نمیافتد و استمرار نمییابد. لکنت ممکن است متاثر از یک سلسله علتهای ظریف و گذرا باشد. ممکن است مشکل کلامی کودک باشد یا ، بعضا به طور لحظهای حادث شود و سپس از بین برود. همچنین ممکن است کودک شما در بیشتر اوقات، همانند سایر همسالان خود صحبت کند، اما گاهی به طور آگاهانه و مضطربانه، نگران اختلال تکلمی خود باشد. آن چه شما بیش از هر چیز دیگر میتوانید در محیط اطراف کودک، که فوق العاده مهم است، کنترل کنید و تغییر دهید، خود شما هستید. برای بسیاری از کودکان خردسال که لکنت دارند، بعضی از تغییرات خاص در وجود شما و سایر اعضای خانواده، مهمترین و موثرترین شیوه تشویق و ترغیب آنها به صحبت کردن روان و عادی است.
۲. گفت و شنود با کودک
دوره رشد کودک (دو تا شش سال) نشانگر رشد و تکاملی فوق العاده سریع و حیرت آور است. در حدود دو سالگی، کودک شما ممکن است به طور مستمر از کلمات و جملات کوتاه استفاده کند. بالطبع در حدود شش سالگی دایره لغات و واژگان کودک به طور قابل ملاحظهای گسترش مییابد و او از جملات طولانیتری استفاده مینماید. همچنین در این سن کودک به تدریج میآموزد که چگونه از قدرت صدا و کلمات برای کنترل رفتار دیگران و بیان احساسات خود بهره بگیرد. در این دوره از رشد، کودک نه تنها نیاز دارد که از طرف دیگران درک شود، بلکه او مایل است که آن چه را میخواهد و هر زمان که اراده میکند، بگوید. با همه وجود به حرفهای کودک گوش کنید. برای مساله «گوش دادن» باید اهمیت فوق العاده ای قائل شوید. البته گوش دادن به حرفهای کودک خردسال ( در حدود ۲ تا ۴ سال) شاید سخت باشد، اما سخت تر از مرحله ای نیست که کودک مرتبا پر حرفی میکند و مدام سوال میپرسد. توجه مداوم و منظم نسبت به جریان گوش دادن و بازنگری کافی نسبت به عادات شخصی خودتان در گوش دادن به حرفهای دیگران، میتواند زمینه ارتباطی عمیق و غنی را برای کودکتان فراهم نماید.
تهیه کننده: خانم سعادت
منبع: کودک و لکنت زبان
نویسنده: استانلی این ورث