سن ایشان در زمان ازدواج به همراه اسناد
خواستگاری پیامبر :
تاریخ، خطابه‌ی ابوطالب - علیه السلام - در مجلس خواستگاری را چنین نقل می‌کند:
الحمد لرب هذا البيت، الذي جعلنا من زرع إبراهيم، وذرية إسماعيل، وأنزلنا حرما آمنا، وجعلنا الحكام على الناس، وبارك لنا في بلدنا الذي نحن فيه. ثم إن ابن أخي هذا ممن لا يوزن برجل من قريش إلا رجح به، ولا يقاس به رجل أعظم عنه، ولا عدل له في الخلق، وإن كان مقلا في المال، فإن المال رفد جار، وظل زائل، وله في خديجة رغبة، وقد جئناك لنخطبها إليك، برضاها وأمرها، والمهر علي في مالي.
سپاس خدای کعبه را که ما را از خاندان ابراهیم - علیه السلام - و نسل اسماعیل - علیه السلام - قرار داد. و ما را در حرم امن خود جای داد و حکومت بر مردم را ارزانیمان داشت و سرزمین مان را پربرکت فرمود، اما این برادرزاده‌ی من کسی است که با هر کس مقایسه شود، از او برتر است و هیچ کس از او بزرگ‌تر نیست و در خلق بی‌نظیر است. اگر چه شخص ثروت‌مندی نیست اما مال دنیا نیز پایداری ندارد. او به خدیجه - علیه السلام - علاقه‌مند است و نزد شما آمده‌ایم تا او را به رضایت و امرش خواستگاری کنیم و من مهر او را می‌پردازم.
تاریخ یعقوبی، ج 2، ص 20
سن ازدواج
و عن ابن عباس أنه تزوجها وهي ابنة ثماني وعشرين سنة
و از ابن عباس روایت شده که خدیجه -علیها السلام -در بیست و هشت سالگی ازدواج کردند.
(کشف الغمة، ج 2، ص135 / الذریة الطاهرة النبویة، ص 52)
سن ازدواج
و عن ابن عباس أنه تزوجها وهي ابنة ثماني وعشرين سنة
و از ابن عباس روایت شده که خدیجه -علیها السلام -در بیست و هشت سالگی ازدواج کردند.
(کشف الغمة، ج 2، ص135 / الذریة الطاهرة النبویة، ص 52)
ازدواج‌های قبلی
برخی مورخین عامه ادعا کرده اند که حضرت خدیجه - علیها السلام - پیش از ازدواج با پیامبر - صلی الله علیه و آله و سلم - ازدواج کرده بودند. از آن جا که نقد و بررسی این نظر در این مجال نمی گنجد، به ذکر روایتی اکتفا می کنیم:
ان النبي صلى الله عليه وآله تزوج بها وكانت عذراء
پیامبر - صلی الله علیه و آله و سلم - در حالی با او ازدواج کرد که او دوشیزه بود.
(مناقب آل أبي طالب، ج 1، ص 138)
√ اثبات ازدواج حضرت ام‌المومنین خدیجه (علیها السلام) در سن ۲۵ سالگی.
◆ نقل شده که بَلَغَتْ خَدِيجَةُ عَلَیْهَا السَّلَامُ خَمْسِينَ سِنَةَ وَ هُوَ اَصَّحُ. یعنی سن مبارک ایشان هنگام وفات، ۵۰ سال بوده است و قول صحیح همین است.
◆ از طرفی دیگر روایت شده؛ اَنَّ النَّبِي صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ تَزَوَّجَ بِهَا وَ هُوَ خَمْسَ وَ عِشْرِينَ سِنَة قَبْلَ اَنْ يَبْعَثَهُ اللهُ نَبِياً بِخَمْسِ عِشْرَةَ سِنَةٌ. یعنی پیامبر (صلی الله علیه و آله) در سن ۲۵ سالگی و ۱۵ سال قبل از بعثت با حضرت خدیحه (علیها السلام) ازدواج فرمودند.
------------------------------------------------------- ☜ نتیجه‌گیری؛
❶ مشخص شد که سن حضرت خدیجه (علیها السلام) در سال ۱۰ بعثت و هنگام وفات، ۵۰ سال بوده است. پس سن ایشان در سال بعثت پیامبر (۱۰-۵۰) یعنی ٤٠ سال بوده است و چون ۱۵ سال، قبل از بعثت هم ازدواج فرموده‌اند، لذا سن مبارک ایشان (۱۵-٤٠) یعنی ۲۵ سال بوده است.
❷ از روایات و متون تاریخیّه اثبات شد؛ سن مبارک آقا رسول الله (صلی الله علیه و آله) هنگام ازدواج با ام‌المومنین خدیجه (سلام الله علیها)، ۲۵ سال بوده و هردو هم سن بودند.
√ منابع تحقیق از فریقین؛
اعلام الوری، ص ۹.
بحار الانوار، ج ١٦، ص ١٠.
کشف الغمة، ج ۱، ص ۵۱۰.
عقاید کاشف الغطاء، ص ۲۵.
الصحیح من سیرة النبی ص، ج ۲، ص ۲۰۰.
السيرة الحلبية، ج ١، ص ١٤٠.
دلائل النبوة للبيهقی، ج ٢، ص ٧١.
البداية و النهاية، ج ٢، ص ٢٩۴ و ٢٩۵.
محمد رسول اللّه ص سيرته، ص ٤۵.
السيرة النبوية لابن كثير، ج ١، ص ٢۶۵.
√ اثبات اینکه آقا رسول الله (صلی الله علیه و آله) اولین و آخرین همسر حضرت خدیجه (علیها السلام) بودند.
◆ وَ رَوَى أَحْمَدُ اَلْبَلاذِرِيُّ وَ أَبُو اَلْقَاسِمِ اَلْكُوفِيُّ فِي كِتَابَيْهِمَا وَ اَلْمُرْتَضَى فِي اَلشَّافِي وَ أَبُو جَعْفَرٍ فِي اَلتَّلْخِيصِ أَنَّ اَلنَّبِيَّ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ تَزَوَّجَ بِهَا وَ كَانَتْ عَذْرَاءَ. وَ اِنَّ خَدِيجَةُ عَلَیْهَا السَّلَام لَمْ تَتَزَوَّجَ بِغَيْرِ رَسُولِ اللّٰه صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ الِه.
شرح روایت؛
◆ به اسناد متعدد روایت شده؛ هنگامی که رسول الله (صلی الله علیه و آله) با حضرت خديجه (سلام الله عليها) ازدواج فرمودند، این بانوی بزرگوار، دوشیزه و عزراء (باکره) بوده و قبل از ازدواج با رسول الله (صلی الله علیه و آله)، همسر احدی نبودند.
√ منابع روایت از فریقین؛
الاستغاثه، ص ۱۱۵.
الدر النظیم، ص ۱۸۵.
صفوة الصحیح، ص ٦٤.
ادب الطف، ج ۸، ص ۱۰۸.
ابهی المداد، ج ۲، ص ۲۱۲.
بحار الانوار، ج ۲۱، ص ۱۹۱.
مرآة العقول، ج ۵، ص ۱۷۹.
قاموس الرجال، ج ۹، ص ٤۵۰.
الفصول المهمة، ج ۱، ص ٦٧۵.
اعلام النساء المومنات، ص ٤١٣.
مناقب ابن آشوب، ج ۱، ص ۱۵۹.
الاتحاف بحب الاشراف، ص ۲۵۰.
الصحیح من سیرة النبی ص، ج ۲، ص ۲۰۸.
محقق و گردآورنده: سمیه مقصودی
